انواع ارزهای دیجیتال و یا همان رمزارزها در چند سال گذشته به طور فزایندهای محبوب شدهاند؛ تا سال 2018 بیش از 1600 نوع از آنها وجود داشت و این تعداد رو به افزایش است. به این ترتیب تقاضا برای توسعهدهندگان بلاک چین (فناوری زیربنایی ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین) افزایش یافته است. همه رمزارزها ابزارها و بنیانگذاران مختلفی دارند که دیدگاههای متفاوتی برای اینکه آن ارز دیجیتال به کجا میرود، ارائه میدهند. در این مقاله قصد داریم انواع ارز دیجیتال را معرفی کنیم؛ با ما همراه باشید.
انواع ارزهای دیجیتال
پس از آنکه معاملات بیت کوین ارزش یافت، تکنولوژی بلاک چین هم با آن گسترش پیدا کرد در عین حال این موضوع سبب گردید انواع ارزهای دیجیتال تولید و وارد بازار شوند. به مرور تعداد رمزارزها زیاد شد و تقسیمبندیهایی صورت گرفت. در اینجا به بررسی انواع رمز ارز و تقسیمبندی آن پرداختهایم.
بیتکوین
بیت کوین (BTC) اولین ارز رمزنگاری شده است و با وجود نوسانات زیاد در طول عمر خود، محبوبترین و با ارزشترین رمز ارز هم میباشد. علیرغم رشد ارزهای دیجیتال جایگزین، بیت کوین همچنان بالاترین حجم مبادله، ارزش بازار و نرخ استفاده را در سراسر جهان حفظ کرده است. این ارز در دسته بندی انواع ارز دیجیتال، یک دسته را به خود اختصاص داده است. بیت کوین اولین رمز ارزی است که ایجاد شده است و باعث شد تکنولوژیهای جدید وارد شوند.
آلت کوین
آلت کوین اصطلاحی است که برای توصیف همه ارزهای دیجیتال غیر از بیت کوین استفاده میشود. اولین آلتکوینها در سال 2011 راه اندازی شدند و تاکنون هزاران مورد از آنها وجود دارد. آلت کوینهای اولیه با هدف بهبود جنبههای بیت کوین مانند سرعت تراکنش یا بهره وری انرژی تولید شدند. آلت کوینهای اخیر بسته به اهداف توسعه دهندگان متفاوت هستند.
برخی از آلت کوینها چارچوب اصلی شان براساس چارچوب ارائه شده توسط بیت کوین است و به همین دلیل است که بیشتر آلت کوینها نظیر به نظیر میباشند. آلت کوینها با وجود اینکه اشتراکات زیادی باهم دارند اما در عین حال تفاوتهایی نیز با هم دارند.
از آنجایی که آلت کوینها بخش بزرگی از انواع ارز دیجیتال را تشکیل میدهند، هر سرمایه گذار رمزارز باید نحوه عملکرد آنها را بداند. این مسئله به سرمایه گذاری او میتواند کمک کند. نوع آلتکوین بستگی به نحوه عملکرد و هدف آن دارد. اگرچه در تعریف گفته شد آلت کوین تمام ارزهای دیجیتال به غیر از بیتکوین را شامل میشود اما باید به داشتن بلاک چین نیز اشاره کرد. معمولا منظور از آلتکوین رمز ارزی است که blockchain مخصوص خود را دارد. رمز ارز اتریوم، ریپل، دش، لایت کوین، NEM مثالهایی از آلت کوینها هستند.
توکن
از دیگر انواع ارز دیجیتال، توکنها هستند. توکنهای رمزنگاری، داراییهای دیجیتالی هستند که بر روی بلاکچین یک رمزارز دیگر ساخته شده اند.
بلاک چین یک دفتر کل دیجیتال است که اطلاعات را در بلوکهایی که به هم مرتبط هستند، ذخیره میکند. این اطلاعات میتواند سوابق تراکنشها یا برنامههای باشد که روی آن کار میکنند که به آنها قراردادهای هوشمند میگویند. به عنوان مثال، با تایید تراکنشهای یک ارز دیجیتال، آنها در یک بلوک گروهبندی میشوند و سپس آن بلوک به زنجیره اضافه میشود.
هر رمزارز بر روی یک bockchain ساخته شده است. انواع ارز دیجیتال اگر هرکدام بلوک مخصوص به خود را نداشته باشند و به جای آن از بلوک ارز دیگری استفاده کنند، یک توکن در نظر گرفته میشوند. ساخت توکن در بلاک چینهایی مانند اتریوم که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکنند، امکان پذیر میباشد.
توکنها با توجه به کاربردهایی که دارند دارای انواع مختلفی هستند. همچنین میتوان توکنهای مربوط به هر شبکه زنجیرهای را به صورت مجزا یک دسته از رمزارزها نامید.
از دلایل و اهداف ساخت توکنها میتوان به کاهش هزینهها، امنیت بالا و راحتی در ساخت اشاره کرد. در بستر ارزهای دیجیتال ساخت توکن هزینه زیادی ندارد. ساخت توکن بطور مثال در ابتدای فعالیت یک شرکت هزینههای ان را کاهش میدهد. البته باید گفت صرفهجویی در هزینهها و زمان مهمترین مزیت ساخت توکن بهجای یک بلاک چین جداگانه میباشد.
ارزهای دیجیتال صرافی
از انواع دیگر ارزهای دیجیتال رمزارزهایی است که در صرافیهای این نوع از ارزها استفاده میشود. این ارزها هم در صرافیهای متمرکز و هم صرافیهای غیرمتمرکز استفاده میشوند اما هدف ایجاد آنها با یکدیگر متفاوت است. اگر کاربران از این ارزها برای پرداخت هزینه معاملهگری خود در صرافیهای متمرکز استفاده کنند، شامل تخفیف میشود. اگر میخواهید با صرافی ها آشنا شوید حتما مقاله “بهترین صرافی ارز دیجیتال” را در علی سیتی بخوانید.
انواع آلت کوینها
انواع آلت کوینها شامل ارزهای رمز پایه مبتنی بر ماینینگ (Mining-based Cryptocurrencies)، استیبل کوین (Stablecoins)، توکنهای اوراق بهادار (Security tokens)، توکنهای ابزاری (Utility tokens) هستند.
- آلت کوینهای مبتنی بر ماینینگ (Mining-Based Altcoins)
برای بدست آوردن کوین در آلت کوینهای مبتنی بر ماینینگ نیاز به فرآیند استخراجی است. برای اینکه کوینهای جدید به دست بیاید باید مشکلات باز کردن قفل بلوکها را حل کنند. شباهت این دسته از آلت کوینها به بیت کوین بیش از سایر آلت کوینها میباشد. در سال 2020 انواع ارز دیجیتال مورد بررسی قرار گرفت و بهترین آلت کوینها در این گروه قرار گرفتند از جمله اتریوم (Ethereum) که به عنوان بهترین آلت کوین شناخته شد.
- ارز دیجیتال با ثبات (Stablecoin)
استیبلکوینها (Stablecoins) هم از انواع ارزهای دیجیتال هستند. بسیاری از استیبل کوینها با نسبت 1:1 با ارزهای فیات خاصی که میتوانند در صرافیها معامله شوند، مرتبط هستند. انواع دیگر استیبل کوینها به انواع دیگر داراییها، مانند فلزات گرانبها یا سایر ارزهای دیجیتال متصل میباشند. معامله گران با استفاده از استیبلکوینها میتوانند ارزش داراییهای خود را در زمانهایی که نیاز است، ثابت نگه دارند.
با کاهش نوسانات، استیبل کوین به دنبال بهبود بیت کوین است؛ ارزش این کوینها به ارزهای موجود گره خورده است و این کار در عمل این گونه امکان پذیر است. دلار، یورو و طلا از گزینههای مناسب برای پشتیبانی از آلت کوینها است. لیبرا (Libra) از معروف ترین استیبل کوینهای است که متعلق به فیس بوک میباشد.
- توکنهای اوراق بهادار (Security tokens)
توکنهای اوراق بهادار متصل به یک کسب و کار هستند. این دسته از آلت کوینها به سهامهای سنتی شباهت دارند و اغلب دارای نوعی سود سهام هستند. از جمله مزایای توکنهای اوراق بهادار بازگرداندن اعتبار، بهبود اقتصادی سنتی، سریعتر انجام دادن کارها، ایجاد بازار آزاد، سرمایهگذاران زیاد، نقدپذیری آسانتر میباشند. در ادامه مقاله انواع ارز دیجیتال به تعریف توکنها خواهیم پرداخت.
- توکنهای ابزاری (Utility tokens)
توکنهای ابزاری باعث بهبود در خدمات میشوند و گاهی به عنوان بخشی از ICO به فروش میرسند. فایل کوین (Filecoin) یک توکن ابزاری است که در ICO ارائه میگردد. هر پروژه با توجه به شرایطی که دارد و خدماتی که ارائه میدهد، استفادههای خاصی را برای توکن کاربردیاش طراحی کند.
مزایا و معایب آلت کوینها
- آلت کوینها به طور کلی برای رفع نقصهای موجود در بیت کوین با چارچوبهای مشابه به آن طراحی شدهاند؛ چه این نواقص از لحاظ سرعت باشد و چه هزینه استخراج یا عوامل دیگر باشد.
- با توجه به قوانینی که برای بیت کوین وجود دارد، سازندگان آلت کوین فضایی را برای رقابت آلت کوین با بیت کوین ایجاد کرده اند.
یکی از مزایای استفاده از آلت کوین علاوه بر فناوری امن بلاکچین، کارمزدهای نسبتا پایین تراکنشها میباشد که برای هر تراکنش بصورت مجزا است.
از معایب آلت کوینها میتوان گفت که دارای ارزشی بسیار ناپایدار است و پتانسیل تقلب و کلاهبرداری در آن وجود دارد زیرا در بسیاری از این ارزها امکان بازگشت سرمایه و شناسایی فرستنده و گیرنده و کنترل و توقف تراکنش وجود ندارد.
انواع رمز ارز از منظر الگوریتم اجماع
اگر بخواهیم انواع ارز دیجیتال از منظر الگوریتم اجماع را مورد بررسی قرار دهیم باید بگوییم رمزارزها را از نظر اینکه برای رسیدن به اجماع جهت تایید و ثبت تراکنشها از چه الگوریتمی استفاده میکنند، میتوان به دستههای مختلفی تقسیم کرد. دو دسته خیلی مهم که در اینجا به آن میپردازیم الگوریتمهای اجماع اثبات کار (Proof of Work | PoW) و اثبات سهام (Proof of Stake | PoS) است.
- الگوریتم اثبات کار
اثبات کار فرایندی برای حفاظت از حملات Spam در ایمیلها و DDOS و یا فرستادن دستورات زیاد در شبکه با هدف زیر فشار قرار دادن شبکه طراحی شد. ساتوشی ناکاماتو توانست با ابتکار خود از فرایند اثبات کار در الگوریتم اجماع برای به توافق رساندن چندین نفر بر سر یک مسئله که شناختی از یکدیگر ندارند، استفاده کند.
در الگوریتم PoW، نودها برای این که به اجماع برسند توان محاسباتی خود را در اختیار شبکه قرار میدهند. از معروفترین رمزارزها که از این الگوریتم استفاده میکنند بیتکوین، اتریوم و لایتکوین هستند
معایب الگوریتم اثبات کار
از معایب الگوریتم اثبات کار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف برق بسیار بالا
ماینرها ۲۴ ساعته و در هفت روز هفته برای حل مسئله بیتکوین و در نتیجه دریافت پاداش روشن هستند. افرادی که هر روز به استخراج ارز دیجیتال می پردازند، بیشتر می شود در نتیجه افراد به دستگاههای قویتری نیاز دارند و این دستگاههای قویتر مصرف برق بیشتری دارند.
- حملات 51 درصدی
اگر فرد یا شرکتی توانایی داشتن 51 درصد از قدرت محاسباتی یک شبکه را داشته باشد میتوان گفت این الگوریتم برای تامین امنیت مناسب نیست زیرا آن فرد میتواند با اضافه کردن یک بلاک نامعتبر به شبکه، امنیت شبکه را به خظر بیندازد.
2-الگوریتم اثبات سهام
در الگوریتم اثبات سهام، هر کاربری انواع ارز دیجیتال خود را در شبکه قفل میکند و به اندازه ارزهای قفل شده خود امکان شرکت در فعالیت تایید و ثبت تراکنشها را پیدا میکند. در واقع باید گفت با داشتن ارز مورد نظر و اختصاص آن به شبکه در یک مسابقه شرکت داده میشوید که با توجه به میزان دارایی شما از آن ارز، شانس دریافت موقعیت هش بلاک را میتوانید داشته باشید.
مزایا و معایب الگوریتم اثبات سهام
آن چیزی که در الگوریتم اثبات سهام به برنده تعلق پیدا خواهد کرد، تنها کارمزدهای موجود در بلاک بسته شده میباشد، در صورتی که در الگوریتم اثبات کار، شخصی که قادر به حل مسئله شود پاداش دریافت میکند.
از مزایای الگوریتم اثبات سهام میتوان گفت که در این الگوریتم انرژی مصرف نمیشود و و کار اصلی بر عهده الگوریتمهایی است که به صورت اتوماتیک کار میکنند.
آینده ارزهای دیجیتال چگونه است؟
در این مقاله در خصوص انواع ارز دیجیتال صحبت کردیم و به معرفی هرکدام پرداختیم. آینده پژوهان بر این باورند که در آینده بخش قابل توجهی از جهان به ارزهای دیجیتال به عنوان یک روش معامله اعتقاد خواهند داشت. این امر به طور فزاینده ای توسط بازرگانان و مشتریان پذیرفته خواهد شد، اما میتواند همچنان ماهیت نوسانی داشته باشد، به این معنی که قیمتها همچنان در نوسان هستند، همانطور که در چند سال گذشته این طور بوده است. برای اطلاعات بیشتر در زمینه انواع رمز ارز میتوانید دیگر مقالات علیسیتی در این خصوص را مطالعه نمایید.